Υπάρχουν τρεις ομάδες σπονδύλων στη σπονδυλική μας στήλη:
Ι. 7 αυχενικοί σπόνδυλοι (Cervical vertebrae) στην περιοχή του αυχένα
ΙΙ. 12 θωρακικοί σπόνδυλοι (Thoracic vertebrae) με τους οποίους συνδέονται τα πλευρά
ΙΙΙ. 5 οσφυϊκοί σπόνδυλοι (Lumbar vertebrae) χαμηλά στη μέση
Κάθε ομάδα είναι αριθμημένη από επάνω προς τα κάτω, έτσι ώστε ο σπόνδυλος C1 να συνδέεται με το κρανίο και ο L5 με το ιερό οστό, το οποίο αποτελεί μέρος της πυέλου.
Σπόνδυλοι
Κάθε σπόνδυλος αποτελείται από επιμέρους τμήματα. Το σώμα του σπονδύλου προς τα εμπρός (πρόσθιο μέρος) είναι η βασική περιοχή στήριξης του βάρους και εκεί επαφίεται ο ινώδης δίσκος που διαχωρίζει τους σπονδύλους. Το πέταλο του σπονδυλικού τόξου καλύπτει το νωτιαίο σωλήνα, δηλαδή την τρύπα στο κέντρο του σπονδύλου μέσα από το οποίο περνά ο νωτιαίος μυελός. Η ακανθοειδής απόφυση του σπονδύλου προβάλλεται προς τα πίσω (οπίσθια) και είναι το εξόγκωμα που αντιλαμβάνεται κανείς κατά την ψηλάφηση της πλάτης. Τα ζεύγη των εγκάρσιων αποφύσεων εκτείνονται πλάγια (παραπλεύρως) και συνδέονται με τους μύες της πλάτης. Τέσσερις σπονδυλικές αρθρώσεις εμπλέκονται στη δομική συγκρότηση κάθε σπονδύλου, ένα ζεύγος στην άνω αρθρική επιφάνεια και ένα ζεύγος στην κάτω αρθρική επιφάνεια. Συμπλέκονται με τους παρακείμενους σπονδύλους παρέχοντας σταθερότητα στη σπονδυλική στήλη. Ανάμεσα στους σπονδύλους παρεμβάλλονται οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, οι οποίοι λειτουργούν ως μαξιλάρια μεταξύ των οστών.
Πολλοί ασθενείς με οσφυαλγία, πόνους στα πόδια ή αδυναμία των μυών των κάτω άκρων πάσχουν από κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου. Όταν δημιουργείται κήλη, το μαξιλάρι που βρίσκεται μεταξύ των σπονδύλων μετατοπίζεται από την κανονική του θέση. Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου δε θα αποτελούσε πρόβλημα αν δεν επηρέαζε τα νωτιαία νεύρα, τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στο άκρο των δίσκων.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος διαχωρίζει τους σπονδύλους και λειτουργεί ως «αμορτισέρ», απορροφώντας τους κραδασμούς κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης. Ο δίσκος είναι ένα υλικό που μοιάζει με χόνδρο, αποτελείται από μια ουσία με τη μορφή γέλης –γνωστή ως πηκτοειδής πυρήνας– και καλύπτεται από πολυάριθμες ισχυρές, ινώδεις εξωτερικές επιστρώσεις, τους δακτυλίους. Οι ιστοί αυτοί παρουσιάζουν μειωμένη αιμάτωση –σε σύγκριση με τους περισσότερους ιστούς του σώματος– για να τρέφονται και να αναπληρώνονται.
Αντιθέτως, οι ιστοί του μεσοσπονδυλίου εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη μεταφορά υγρών, θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου από τα οστά (το σώμα των σπονδύλων) επάνω και κάτω από αυτούς. Αυτή η μεταφορά υγρών εξαρτάται με τη σειρά της από τη διαφορά πίεσης μεταξύ του εσωτερικού των δίσκων και των γύρω σπονδύλων και αιμοφόρων αγγείων. Αυτός είναι και ο λόγος που η τροφοδότηση και ανάπλαση των μεσοσπονδυλίων δίσκων λαμβάνει χώρα ως επί το πλείστον όταν το σώμα βρίσκεται σε οριζόντια θέση και η πίεση στο εσωτερικό των δίσκων είναι χαμηλή. Η διαδικασία αυτή δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και επιβραδύνεται σταδιακά όσο μεγαλώνουμε. Κατά συνέπεια, ο δίσκος εκτίθεται σε φθορά που υπερβαίνει την ικανότητά του να επουλώνεται και να αναπλάθεται.
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι επιρρεπείς στους τραυματισμούς και την εκφύλιση, καθώς η οσφυϊκή μοίρα καταπονείται καθημερινά λόγω της συμπίεσης και περιστροφής όταν καθόμαστε ή σηκωνόμαστε, σκύβουμε ή σηκώνουμε αντικείμενα.Οι επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί αποδυναμώνουν των ινώδη δακτύλιο και επιφέρουν ρήξη. Εξ αιτίας της συνεχούς πίεσης στο εσωτερικό του δίσκου, η ρήξη του δακτυλίου μπορεί να δημιουργήσει προβολή (εξόγκωμα) στο δίσκο, όπως συμβαίνει σε ένα παλιό λάστιχο αυτοκινήτου με κατεστραμμένο επίσωτρο.
Οποιαδήποτε βλάβη στο εσωτερικό του δίσκου μπορεί να προκαλέσει έντονη οσφυαλγία. Εάν διαρραγούν όλες οι επιστρώσεις του δακτυλίου ο πηκτοειδής πυρήνας διαρρέει από το δίσκο, προκαλώντας κήλη ή προβολή του δίσκου. Η κυκλοτερή προβολή ή κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου μπορεί να πιέζει τα νωτιαία νεύρα, προκαλώντας δυσλειτουργίες που εκδηλώνονται ως μυϊκή αδυναμία, απώλεια αίσθησης στο δέρμα, μούδιασμα ή κάψιμο κατά μήκος του νεύρου και, φυσικά, πόνος.
Πρόσφατα σχόλια